Hoeveel kost mijn behandeling?

Een kankerbehandeling is een dure aangelegenheid. Dankzij de sociale zekerheid betalen we maar een fractie van wat onze gezondheidszorg eigenlijk echt kost, maar voor heel wat mensen blijft de kostprijs een probleem. Zeker bij kanker, want de behandeling kan jaren duren.

In België heeft iedereen verplicht een verzekering ‘geneeskundige verzorging’. Je ziekenfonds staat in voor de terugbetaling van bepaalde medische kosten en betaalt uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid. Maar dat is natuurlijk lang niet evenveel als je eigen loon. Daarnaast moet je nog een groot deel van de kosten zelf dragen: remgelden voor doktersbezoeken, onderzoeken, niet-terugbetaalde medicijnen, een pruik, ziekenhuisopnames …

Professor Liv Veldeman (radiotherapeut in UZ Gent): ‘Zeker voor wie chronisch ziek is, kunnen de medische kosten flink oplopen. Soms twijfelen we om een duur wondverband voor te schrijven, omdat we weten dat de lotgenoot het niet kan betalen. Er is een medicijn, Zometa, dat botafbraak remt. Er is ook bewijs dat het het risico op uitzaaiingen in de botten verkleint. We bieden dat aan, maar het wordt nog niet terugbetaald. We proberen als ziekenhuis om het betaalbaar te houden voor lotgenoten, maar het komt wel bovenop alle andere kosten. En voor wie het al financieel moeilijk heeft, kan dat een probleem zijn.’

Uit een onderzoek van Kom op tegen Kanker uit 2011 bleek dat ook mensen die normaal gezien rondkomen door kanker vaak in armoede belanden. Het vervangingsinkomen waarop ze voor lange tijd terugvallen, volstaat niet om de soms hoogoplopende ziektekosten te betalen. Kanker kost je gemiddeld 100 euro extra per maand, en dat in een periode waarin je net minder inkomsten hebt.

In 2020 voerde LUCAS KU Leuven in opdracht van Think Pink een onderzoek naar de psychosociale noden van vrouwen die niet meer in behandeling zijn en maximaal drie jaar geleden hun laatste borstkankerbehandeling kregen. Daaruit bleek dat een aantal vrouwen ook toen nog medische kosten had als gevolg van de behandeling, en dat ongeveer een derde van de vrouwen inderdaad financiële moeilijkheden had ervaren tijdens de behandeling.

Wat als ik het financieel moeilijk heb?

Als je het financieel moeilijk hebt, neem je het best contact op met de sociale dienst van het ziekenhuis, je ziekenfonds of van het OCMW. In België ben je verplicht je aan te sluiten bij een ziekenfonds en daardoor heb je recht op allerlei tussenkomsten, ook als kankerpatiënt. Sommige worden automatisch uitgekeerd, maar het merendeel moet je zelf aanvragen: dat vraagt veel tijd en inspanning. Vaak is het ook ingewikkeld om uit te vissen waar je precies recht op hebt.

Een sociaal werker kan samen met jou uitzoeken voor welke tussenkomsten jij mogelijk in aanmerking komt en kan ook helpen met de administratieve opvolging ervan. Zo bestaan er voor kankerpatiënten specifieke tussenkomsten voor een wondverband, poortkatheter, vruchtbaarheidssparende behandeling, enzovoort.

Ook als je zelf niet in orde bent met je ziekenfonds, kan de sociale dienst helpen. Als de ziektekosten voor jou echt problematisch zijn, kun je bij het Kankerfonds aankloppen voor financiële steun. De sociale dienst kan je helpen om te kijken of je in aanmerking komt.

Think Pink komt dan weer tussen in de aankoop van een pruik of mutsje voor wie het moeilijk heeft. Lees meer over deze tussenkomst.

Waar kan ik terecht voor financiële steun?

Het Kankerfonds

Het Kankerfonds van Kom op tegen Kanker en Stichting tegen Kanker kent steun toe op basis van bepaalde voorwaarden zoals gezinsinkomen, maandelijkse kosten, verhouding tussen minimale op te leggen ziektekosten en het inkomen ... Als het fonds steun toekent, krijg je per jaar een eenmalige steun per dossier dat je aanvraagt.

Veel mensen die bij het Kankerfonds aankloppen hebben geen hospitalisatieverzekering omdat ze er niet op tijd aan gedacht hebben om zo’n verzekering af te sluiten of omdat ze die niet kunnen betalen. Voor een andere groep lotgenoten worden de kosten van de kankerbehandeling niet of slechts in beperkte mate terugbetaald omdat ze pas een hospitalisatieverzekering afsloten nadat ze de diagnose kanker kregen. Let dus goed op als je een nieuwe verzekering aangaat en je oude wilt opzeggen. Vraag goed na welke gevolgen daaraan verbonden zijn en zorg dat je een bewijs hebt op papier of mail. Hou er ook rekening mee dat bepaalde ingrepen mogelijk niet terugbetaald worden door je hospitalisatieverzekering.

Vlaamse sociale bescherming

Wie in Vlaanderen woont, kan in bepaalde omstandigheden ook een beroep doen op financiële steun via de Vlaamse sociale bescherming. Deze instantie voorziet een zorgbudget als maandelijkse tegemoetkoming voor mensen die veel zorg nodig hebben. Voor meer info hierover kun je terecht bij de zorgkas van je ziekenfonds of op vlaamsesocialebescherming.be.

Het Bijzonder Solidariteitsfonds (BSF)

Het Bijzonder Solidariteitsfonds (BSF) is een bijkomend vangnet naast de gewone dekking van de ziekteverzekering. Het geeft een financiële tegemoetkoming aan patiënten met zeer ernstige aandoeningen die voor bepaalde noodzakelijke behandelingen geen terugbetaling krijgen. Aanvragen moeten worden gericht aan de adviserende arts van het ziekenfonds, de beslissing ligt bij het RIZIV. Meer informatie over de voorwaarden vind je op de website van het RIZIV, riziv.fgov.be.

OCMW

Geraak je op je eentje niet wijs uit de vele administratieve stappen, kun je de facturen niet betalen of weet je niet wie je met bepaalde zaken kan helpen? Neem dan contact op met het OCMW van jouw gemeente. Het is hun taak jou te informeren en te begeleiden.

Verhoogde tegemoetkoming

Ook voor wie een beperkt inkomen heeft, zijn er bepaalde sociale voorzieningen. Sommige patiënten hebben onder bepaalde voorwaarden recht op een verhoogde tegemoetkoming zoals een hogere terugbetaling van consultaties, goedkopere geneesmiddelen, lagere kosten bij een ziekenhuisopname en enkele andere voordelen zoals sociale tarieven voor gas, elektriciteit, openbaar vervoer …

Hoe weet je nu of jij recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming? Kijk op een klever van je ziekenfonds: onderaan op de klever staat een code. Deze code eindigt op 1 als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming. Als je de verhoogde tegemoetkoming voor gezondheidszorgen niet automatisch ontvangt, kun je ze aanvragen bij je ziekenfonds.

Derdebetalersregeling

Wie (tijdelijk) financieel minder krachtig staat, kan bij de huisarts ook vragen om voor een consultatie enkel het remgeld te betalen. Deze regeling noemt de derdebetalersregeling. Wie bij zijn huisarts een GMD heeft, een Globaal Medisch Dossier, krijgt tot 30 procent meer terugbetaald voor een raadpleging daar. Vraag dat dus zeker aan mocht je dat nog niet hebben.

Op allesoverkanker.be/socialevoorzieningen vind je nog veel meer nuttige info.

Terugbetaling hoofdhuid- en hand-voetkoeling

Haarverlies kan een grote impact hebben op wie (borst)kanker heeft. Hoofdhuidkoeling kan dat haarverlies verminderen of tegengaan. Bij sommige types chemotherapie en bij bepaalde patiënten is de slaagkans zelfs 70 procent. Bepaalde chemotherapie tast ook de nagels en de zenuwen aan. Hand-voetkoeling kan hier een oplossing bieden. Verschillende Belgische ziekenhuizen bieden deze behandelingen aan, maar momenteel dragen zij de kosten hiervoor zelf.

Een situatie die op lange termijn niet houdbaar is. Om te vermijden dat patiënten in de toekomst zelf deze behandelingen moeten bekostigen, waarbij sommigen uit de boot dreigen te vallen, gelooft Think Pink dat een (gedeeltelijke) terugbetaling essentieel is. Daarom hebben we samen met UZ Leuven een petitie lopen om een oproep te doen aan het RIZIV en de Belgische mutualiteiten voor een terugbetaling voor hoofdhuid- en hand-voetkoeling bij chemotherapie.

Op 17 juni 2021 hadden we al 16.525 handtekeningen voor deze petitie verzameld. Op 18 juni 2021 zaten we met UZ Leuven en het RIZIV samen om de mogelijkheden voor een terugbetaling te bespreken. Je vindt de meest recente info over dit dossier op think-pink.be.

Het recht om vergeten te worden

Als (ex-)kankerpatiënt was het in het verleden vaak erg moeilijk of zelfs onmogelijk om een schuldsaldoverzekering af te sluiten. Deze verzekering zorgt ervoor dat je hypothecaire lening wordt afgelost, mocht je overlijden. Banken eisen dat meestal als voorwaarde voor een woonkrediet. Ook al was je voor de dokters genezen verklaard, verzekeraars deden vaak moeilijk. Lotgenoten werden geweigerd, kregen te maken met (jaren) uitstel of moesten soms hoge extra premies betalen wegens ‘medische redenen’.

Sinds 1 februari 2020 hebben lotgenoten het ‘recht om vergeten te worden’: dat wil zeggen dat een verzekeraar je niet mag weigeren en ook geen hogere premie mag aanrekenen als je minstens 10 jaar in volledige remissie bent. Het Koninklijk Besluit dat op 1 april 2020 in werking trad, gaat zelfs nog verder. Het schuift enkele kankertypes naar voren waarvoor de termijn van tien jaar wordt verkort. Voor sommige borstkankers wordt de termijn zelfs teruggebracht naar één jaar.

Als je al een schuldsaldoverzekering hebt en gebruik wil maken van dit recht, kun je de bestaande verzekeringsovereenkomst stopzetten en een nieuwe afsluiten. Ga in dat geval in je overeenkomst na hoe je dat moet doen.

Assuralia, de beroepsvereniging van verzekeringsondernemingen, heeft recent beslist dit recht om vergeten te worden vanaf februari 2022 ook uit te breiden naar de verzekering gewaarborgd inkomen. Wie kankervrij is, moet zich tien jaar na de behandeling dus probleemloos en zonder extra kosten kunnen verzekeren tegen inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid.

België is hiermee het eerste land waar het recht om vergeten te worden ook geldt bij inkomensverzekeringen. Kom op tegen Kanker roept de regering nu op om die uitbreiding ook te verankeren in de wet: op die manier kunnen voor specifieke tumoren kortere termijnen worden vastgelegd.

Voor de meest recente informatie kun je terecht op think-pink.be of op allesoverkanker.be/schuldsaldoverzekering.