Borstkanker tijdens de zwangerschap

Voorkomen

Ongeveer 1 tot 3 vrouwen op 10.000 heeft borstkanker tijdens haar zwangerschap. Anders gezegd: 1 tot 2 % van alle borstkankers wordt vastgesteld bij zwangere vrouwen of mama's die borstvoeding geven. Een kwart van alle borstkankers bij vrouwen onder 35 jaar treedt op tijdens de zwangerschap. Voor vrouwen jonger dan 40 jaar gaat het om 15 %.

Het is niet overtuigend vastgesteld dat borstkanker tijdens de zwangerschap agressiever is. De diagnose wordt dikwijls wat later gesteld, omdat het niet makkelijk is om een klein letsel op te sporen in een borst die de invloed van de zwangerschap groter is. Ongeveer 65 % van de lotgenoten met borstkanker tijdens de zwangerschap hebben positieve okselklieren.

Goedaardige aandoeningen

Tijdens de zwangerschap beschrijft men nogal eens een zogenaamd lactating adenoma waarvan de oorsprong niet helemaal duidelijk is. Het gaat hier mogelijk om lactatieveranderingen in een vooraf bestaande fibroadenoom. Een andere goedaardige aandoening is galactocoele, wat in feite een verbrede melkgang is gevuld met melk. In de zoogperiode wordt men ook regelmatig geconfronteerd met de problematiek van het borstabces. Bloederig tepelverlies is een vrij frequent en meestal goedaardig verschijnsel tijdens het derde trimester van de zwangerschap en de vroege postnatale periode.

Diagnose

Ook hier gelden de klassieke pijlers:

• klinisch onderzoek
• mammografie en echografie
• biopsie.

Aangezien het hier gaat om borsten van jonge lotgenoten is de gevoeligheid van de mammografie uiteraard lager dan bij postmenopauzale patiënten. Met buikafscherming is, dankzij de moderne mammografische apparatuur, de stralenbelasting op de foetus nagenoeg verwaarloosbaar.

Behandeling

Tijdens de eerste twee trimesters van de zwangerschap wordt meestal een gemodificeerde radicale mastectomie aangeraden. Radiotherapie tijdens de zwangerschap wordt vermeden. Chemotherapie kan in principe vanaf het tweede trimester en gaat gepaard met een heel klein risico op afwijkingen bij het kindje.

In het derde trimester kan men ofwel een gemodificeerde radicale mastectomie uitvoeren of wacht men toch af tot na de geboorte van de baby. Die wordt dan ter wereld gebracht op 30 tot 32 weken.

Borstbesparende behandeling tijdens de zwangerschap

Als nabestraling van de borst uitgesteld kan worden tot na de geboorte van het kind zijn er in principe geen bezwaren tegen een borstbesparende behandeling.

Chemotherapie tijdens de zwangerschap

Chemotherapie tijdens het eerste trimester van de zwangerschap brengt een hoog risico op abortus met zich mee, zeker bij Methotrexaat. Er bestaan zeer weinig rapporten over afwijkingen bij de foetus na het gebruik van cytostatica als Fluorouracil, Cyclofosfamide en Adriamycine tijdens het eerste trimester. Is tijdens het eerste trimester van de zwangerschap een chemotherapeutische behandeling noodzakelijk, dan valt de keuze het best op een combinatie van Cyclofosfamide, Fluorouracil en Adriamycine.

De klassieke CMF-behandeling (Cyclofosfamide, Methotrexaat en Fluorouracil) wordt alleen toegediend tijdens het tweede en derde trimester. Corticosteroïden, dikwijls toegediend tegen misselijkheid en braken, worden het best vermeden tijdens de zwangerschap. Uiteraard wordt elke lotgenote die cytostatica toegediend krijgt tijdens haar zwangerschap psychologische ondersteund en goed begeleid.

Uitzaaiing naar de foetus of de placenta

Er zijn zeldzame rapporten bekend van uitzaaiing van het borstcarcinoom naar de placenta. Uitzaaiingen naar de baby werd voor het borstcarcinoom nooit beschreven, wel bijvoorbeeld voor melanoma en leukemie.